'Aart, ik heb zo'n pijn op mijn borst, maar ik durf geen
zuster te bellen; zulke spinnenkoppen als het zijn. Altijd druk met het weven
van hun eigen web hebben ze geen tijd om een oud mens op de wc te helpen en mij
een luier omgedaan. Een luier! Aart, ik die met mijn handen zoveel luiers heb
staan wringen, lig nu zelf met een pieslap om.'
Uit: Het Bezoek
Een verhaal over het sterven van mijn oude moeder. Slechts
een paar jaar maar leeft ze in het verzorgingshuis, waar ze op advies van haar
huisarts naar toe is verhuisd: ‘Immers ze is nu nog gezond, redt zichzelf met
een halve dag huishoudelijke hulp in de week. Maar als ze dat straks niet meer
kan, hoeft ze er niet op te rekenen dat ze haar daar dan nog toelaten.’
Twee jaar later is ze een wrak. Stoned van de valium zit ze
in haar stoel met een gebroken arm die, na een val, niet meer geheeld is.
Wezenloos staart ze voor zich uit. Angstig soms, bang voor de nacht en de verzorgster die
expres aan haar gebroken arm trekt omdat ze gebeld heeft. Omdat ze moet
plassen. Veel moet plassen omdat ze plaspillen te slikken krijgt. Tot drie keer
toe constateren we dat er geld uit haar portemonnee verdwijnt.
In Nederland wordt één op de twintig ouderen mishandeld. Deze
cijfers dateren uit de tijd dat mijn moeder in 1994 op 85tigjarige leeftijd
overlijdt. Onderzoekers gaan er dus vanuit dat dit getal nu anno 2014 hoger
ligt.
Ouderenmishandeling kent vele vormen: verwaarlozing,
financiële uitbuiting, fysieke, geestelijke en zelfs seksuele mishandeling.
Zembla besteedde afgelopen donderdag 16 januari aandacht aan dit fenomeen.
Behalve dat het programma schokkende YouTubefilmpjes toonde, vroeg een
interviewer aan de bekende verpleeghuisarts Bert Keizer waar we de oorsprong
van dit fenomeen moeten zoeken?
Het antwoord van de verpleeghuisgoeroe schokte mij meer nog
dan de filmpjes. Alsof we hier met zijn allen in een wilde dierentuin leven
zonder hekken. Bert nl. zoekt de oorsprong van de verwaarlozing in ons
dierlijke gedrag, dat niet toegerust is om voor oudere dieren te zorgen. Het zit
niet in onze biologie; niet in ons DNA. Als we onze taak – het voortbrengen van
nageslacht – hebben volbracht zijn we biologisch gezien niet meer interessant
en treedt er onverschilligheid op.
Hoppa! Trap die oudjes maar in een hoek waar ze niet meer
zelfstandig uit kunnen komen. Pik hun pensioenen maar in waar ze voor werkten
toen de testosteron en oestrogenen nog door hun lichaam gierden! Nu zijn wij
aan de beurt! Alsof er niet zoiets als een beschaving bestaat. Beschaving die gemeten
wordt aan de wijze waarop we voor onze
ouderen en zwakkeren zorgen! Alsof er nooit samenlevingen zijn geweest waarin
de stamoudsten gerespecteerd werden vanwege hun levenservaring en hun wijsheid.
Je reinste Barbarisme. Gelukkig is Bert Keizer kritischer
naar de staatssecretaris van VWS; Martin van Rijn, die verantwoordelijk is voor het beleid waaronder
deze mensonterende toestanden plaatsvinden. Hoewel Van Rijn ouderenmishandeling signaleert en ons verblijdt met een treurig campagnespotje,
is hij van plan om tegelijkertijd miljarden te bezuinigen op de ouderenzorg
door 800 van de 2200 verzorgingshuizen te sluiten, waardoor duizenden
verzorgenden hun baan t.z.t. zullen verliezen. Ouderen worden aan de zorg van hun familie toevertrouwd en dan durft
deze Staatsman met droge ogen te beweren dat deze maatregelen de kwaliteit van zorg voor ouderen ten goede
zal komen. ‘Hij liegt: stelt Bert Keizer vast.
Uitgebaard en inmiddels de zeventig gepasseerd ben ik druk
aan het sparen. Neen niet voor meer pensioen. Ik spaar pillen,
antibraakmiddelen en sla de nodige flessen whisky in, om zodra de eerste
verschijnselen van enig functieverlies zich voordoen de weg van Moek
te gaan.
Het gaat jullie goed!